พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย สหรัฐฯ ถอน 4 โบราณวัตถุประติมากรรมสำริดกลุ่มประโคนชัย ออกจากพิพิธภัณฑ์ เตรียมส่งคืน หลังถูกลักลอบนำออกจากไทยปี 2507
วันนี้ (1 พ.ค.68) นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า กรมศิลปากรได้รับการประสานจากนายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation) ว่า พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา ได้ถอดถอนโบราณวัตถุประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย หรือประติมากรรมจากเขาปลายบัด 2 จำนวน 4 รายการ ประกอบด้วยพระโพธิสัตว์ 3 รายการ และพระพุทธรูป 1 รายการ ออกจากทะเบียนของพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์แล้ว เพื่อรอส่งคืนประเทศไทย โดนโบราณวัตถุทั้ง 4 รายการจัดอยู่ในกลุ่มประติมากรรมที่ขุดพบในอำเภอประโคนชัย (ปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์) และลักลอบนำออกจากประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 ไปตกอยู่ในความครอบครองของเอกชนและพิพิธภัณฑ์หลายแห่งในต่างประเทศ
ภายหลังมีหลักฐานเพิ่มเติมว่าโบราณวัตถุกลุ่มดังกล่าว นายดักลาส แลตช์ฟอร์ด นายหน้าค้าโบราณวัตถุเป็นผู้ลักลอบขุดไปจากปราสาทเขาปลายบัด 2 คณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย จึงจัดทำข้อมูลโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยที่เก็บรักษาในพิพิธภัณฑ์ของสหรัฐอเมริกา และส่งให้นายเดวิด เคลเลอร์ ช่วยดำเนินการติดตามกลับสู่ประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560
ทั้งนี้ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียได้พิจารณาหลักฐานที่นายเดวิด เคลเลอร์ ส่งให้และยอมรับว่าโบราณวัตถุดังกล่าวถูกลักลอบนำออกไปจากประเทศไทยจริง แต่เนื่องจากพิพิธภัณฑ์มีสถานะเป็นหน่วยงานของการปกครองส่วนท้องถิ่น และมีการบริหารงานโดยคณะกรรมการที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก การถอดถอนโบราณวัตถุจากพิพิธภัณฑ์จึงต้องเป็นไปตามระเบียบและขั้นตอนที่กำหนด โดยคณะกรรมการของทางพิพิธภัณฑ์ได้เสนอความเห็นเพื่อถอดถอนโบราณวัตถุออกจากพิพิธภัณฑ์ในขั้นแรกเมื่อปลายเดือนก.ย.67 และระยะที่สองเป็นการรับฟังความเห็นจากผู้มีส่วนได้เสีย และรวบรวมข้อมูลหลักฐานเพิ่มเติมภายในระยะเวลา 6 เดือน จากนั้นเป็นการประชุมครั้งสุดท้ายโดยคณะกรรมการของพิพิธภัณฑ์ที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก ที่ได้ลงมติให้ถอดถอนโบราณวัตถุออกจากบัญชีของพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์ เมื่อวันที่ 22 เม.ย.ที่ผ่านมา
นายพนมบุตร กล่าวต่อไปว่า ขั้นตอนต่อจากนี้ ทางกรมศิลปากรจะติดต่อกับสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ และสถานกงสุลไทย ณ นครลอสแอนเจลิส เพื่อหารือร่วมกับพิพิธภัณฑ์ซานฟรานซิสโกเอเชียนอาร์ตมิวเซียม เกี่ยวกับขั้นตอนและวิธีการส่งกลับคืนสู่ประเทศไทยต่อไป
