โลกค้นพบสัตว์น้ำสายพันธุ์ใหม่ “เจ้าก้อนสีชมพู” แห่งท้องทะเล น้องตาโตตัวจิ๋วเดียว น่ารักน่าเอ็นดูมาก
นักวิทยาศาสตร์ในสหรัฐอเมริกาเพิ่งค้นพบสัตว์น้ำลึกสายพันธุ์ใหม่ ปลา หอยทาก (snailfish) ขนาดเล็กชนิดหนึ่ง นอกชายฝั่งรัฐแคลิฟอร์เนีย โดยสิ่งมีชีวิตนี้ไม่เพียงแต่มีคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ หากยังกลายเป็น “ดาวเด่น” แห่งท้องทะเลด้วยหน้าตาที่น่ารักเกินต้าน
ปลาใหม่นี้มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Careproctus colliculi และถูกตั้งชื่อเล่นว่า “Bumpy snailfish” แปลว่า ปลาหอยทากตัวนูนๆ ลักษณะเด่นคือมีสีชมพูอ่อนระเรื่อเป็นประกาย ดวงตาสีฟ้าขนาดใหญ่เกินสัดส่วน และลำตัวที่ส่ายไปมา ดูบอบบางแต่น่าเอ็นดู
ปัจจุบันโลกมีปลาหอยทากกว่า 400 ชนิด บางชนิดอาศัยอยู่ลึกที่สุดเท่าที่วิทยาศาสตร์รู้จัก และตอนนี้เพิ่มมาอีก 3 สายพันธุ์ ได้แก่
-
Bumpy snailfish (Careproctus colliculi) สีชมพู
-
Dark snailfish (C. yanceyi) สีดำ
-
Sleek snailfish (Paraliparis em) สีดำ
ดร.แมคเคนซี เกอรินเจอร์ (Mackenzie Gerringer) นักชีววิทยาทางทะเลผู้ร่วมการค้นพบ กล่าวว่า
“การได้เห็นผู้คนรู้สึกผูกพันกับสัตว์น้ำลึกชนิดหนึ่ง เป็นเรื่องน่าตื่นเต้นมาก หลายชนิดจริง ๆ แล้วมีเสน่ห์และคล้ายกับเรา พวกมันก็คือเพื่อนบ้านใต้ทะเลลึกของเรา”
การค้นพบนี้เกิดขึ้นที่ หุบเขาใต้ทะเลมอนเทอเรย์ (Monterey Canyon) กลางชายฝั่งแคลิฟอร์เนีย ลึกลงไปกว่า 12,000 ฟุต นักวิจัยใช้เครื่องมือใต้น้ำล้ำสมัย เช่น ยานสำรวจควบคุมระยะไกล (ROV) และเรือดำน้ำ Alvin ในการสังเกตและเก็บตัวอย่าง
เกอรินเจอร์อธิบายว่า ปลาหอยทากชนิดนี้มีความสามารถปรับตัวสูง สามารถทนแรงดันมหาศาล ความเย็นจัด และความมืดเกือบสนิทได้ สิ่งที่มนุษย์มองว่าโหดร้าย แต่สำหรับพวกมันคือ “บ้าน”

จริง ๆ แล้ว Bumpy snailfish ถูกเก็บตัวอย่างมาตั้งแต่ปี 2019 แต่กว่าที่นักวิทยาศาสตร์จะยืนยันได้ว่าเป็น “ชนิดใหม่” ต้องใช้เวลาหลายปีทำ DNA sequencing และวิเคราะห์รูปร่างอย่างละเอียด
“การยืนยันสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์ใหม่เป็นกระบวนการที่ช้า” เกอรินเจอร์กล่าว “แต่เมื่อหลักฐานต่อชิ้นเริ่มประกอบเข้าด้วยกัน เราก็มั่นใจมากขึ้นว่านี่คือปลาที่ไม่เคยถูกบันทึกมาก่อนในวงการวิทยาศาสตร์ จึงสามารถตั้งชื่อให้ได้”
แม้จะมีความยาวเพียง 2-3 นิ้ว แต่ปลาหอยทากชนิดนี้ก็ไม่ได้มีดีแค่หน้าตา เพราะร่างกายของมันมีโปรตีนพิเศษที่ช่วยทนแรงดันสูง อีกทั้งยังมี “ขากรรไกรคอหอย” (pharyngeal jaws) ซ่อนอยู่ในลำคอ ใช้บดเปลือกแข็งของเหยื่อ
“ปลาหลายชนิดสามารถ ‘ลิ้มรส’ ได้ด้วยก้านครีบ พวกมันอาจใช้ครีบอกที่ยืดหยุ่นรับรู้สิ่งรอบตัว และถึงแม้ไม่มีแสงแดด แต่ก็ยังมีแสงระยิบจากการเรืองแสงชีวภาพ เรายังไม่รู้ว่าพวกมันใช้การมองเห็นแค่ไหน ซึ่งเป็นประเด็นที่ควรศึกษาในอนาคต”
โดยเฉพาะ Bumpy snailfish ที่มีก้านครีบถึง 22 เส้น และใช้ควบคุมการเคลื่อนไหวอย่างสง่างาม ก้านครีบเหล่านี้ไม่เพียงช่วยในการว่ายน้ำและเลี้ยว แต่ยังเป็นอวัยวะรับความรู้สึกต่อสภาพแวดล้อมอีกด้วย
ปลาหอยทากอยู่ในวงศ์ Liparidae มีรูปร่างหัวโต ลำตัวนิ่มเจลลี่ บางชนิดอาศัยในแอ่งน้ำตื้น บางชนิดอยู่ได้ถึงก้นมหาสมุทร บางตัวเกาะติดสัตว์ใหญ่โดยใช้แผ่นดูดที่ท้อง หรือเกาะตามหินแล้วขดตัวเหมือนหอยทาก
เกอรินเจอร์ทิ้งท้ายว่า “ในสิ่งแวดล้อมที่รุนแรงขนาดนี้ กลับมีชีวิตที่ดูบอบบางและงดงามมากอยู่รอดได้ สิ่งนี้เตือนให้เราเปิดใจกว้างต่อที่อยู่อาศัยที่หลากหลายบนโลก และเรียนรู้ที่จะชื่นชมความลึกลับของท้องทะเลอย่างแท้จริง”