หมอเจด เผย 6 อาการ เช็กพุงตัวเองให้ดี อ้วนหรือมะเร็งตับ? แนะเช็กกันดีกว่าว่าพุงของเราเป็นแค่พุงอ้วนธรรมดา หรือเป็นสัญญาณของ โรคตับร้ายแรง
นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา โพสต์ภาพและข้อความผ่าน เพจ หมอเจด ระบุถึงการดูแลสุขภาพ ให้เช็กพุงตัวเองให้ดี อ้วนหรือมะเร็งตับ?
โดยระบุว่า เคยสังเกตไหมว่าบางคนดูเหมือน “ลงพุง” แต่จริงๆ แล้ว พุงยื่นไม่ใช่แค่เรื่องไขมันสะสมที่พุงโต อาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะ ท้องมาน (Ascites) ซึ่งเกิดจากการสะสมของของเหลวในช่องท้อง ไม่ใช่แค่ไขมันพอก หรือพุงป่องจากการกินเยอะ อาการนี้จะเกี่ยวข้องกับโรคตับ และอาจเป็นสัญญาณของมะเร็งตับได้
เดี๋ยวเรามาเช็กกันดีกว่าว่าพุงของเราเป็นแค่พุงอ้วนธรรมดา หรือเป็นสัญญาณของ โรคตับร้ายแรง อย่างมะเร็งตับ
1.ท้องมานคืออะไร ต่างจากอ้วนลงพุงยังไง
•ท้องมาน (Ascites) เป็นภาวะที่มีของเหลวสะสมในช่องท้องมากเกินไป ส่งผลให้หน้าท้องบวมโต ซึ่งอาจดูเผิน ๆ คล้ายกับภาวะอ้วนลงพุง แต่ที่จริงแล้วมี สาเหตุและกลไกที่แตกต่างกัน
•อ้วนลงพุง (Central Obesity) เกิดจากการสะสมของไขมันบริเวณหน้าท้อง สัมพันธ์กับโรคเมตาบอลิก เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเลือดสูง
2.แล้วจะแยกยังไงว่าเป็นอ้วน หรือเป็นท้องมาน
•ลองจับพุงดู ถ้ากดแล้วนิ่มๆ มีไขมันเยอะ แสดงว่าเป็นอ้วนลงพุง แต่ถ้ากดแล้วตึง แข็งๆ เด้งกลับเร็ว เหมือนมีแรงดันในท้อง ให้สงสัยว่าอาจเป็นท้องมาน
•นอนราบแล้วสังเกตพุง ถ้านอนแล้วพุงแผ่ไปด้านข้าง แสดงว่าเป็นอ้วนลงพุง แต่ถ้านอนแล้วพุงตั้งขึ้น ไม่ไหลไปไหน อาจเป็นของเหลวในช่องท้องที่เกิดจากท้องมาน
•เช็กอาการอื่นๆ ร่วมด้วย คนที่เป็นอ้วนลงพุงมักไม่มีอาการผิดปกติชัดเจน นอกจากน้ำหนักเพิ่มและรูปร่างเปลี่ยนไป แต่ถ้าเป็นท้องมาน มักมี อาการอ่อนเพลีย มือเท้าบวม หายใจลำบาก ตัวเหลือง ตาเหลือง รวมถึงน้ำหนักที่เพิ่มเร็วผิดปกติ
•น้ำหนักขึ้นเร็วแบบไม่มีเหตุผล ถ้าอยู่ดี ๆ น้ำหนักเพิ่มขึ้นเร็วมากภายในไม่กี่อาทิตย์ แต่ไม่ได้กินเยอะขึ้น อาจเป็นเพราะมีของเหลวสะสมในช่องท้อง ไม่ใช่ไขมันนะครับ
ถ้ามีอาการแบบนี้ อย่าชะล่าใจ ควรรีบไปพบหมอเพื่อตรวจให้แน่ชัดว่าเป็นอะไรแน่ เพราะ ท้องมานไม่ได้แค่ทำให้พุงโต แต่มันเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงที่อันตรายมาก
3.สำหรับ 6 อาการเด่นที่บอกว่าคุณอาจเป็น ท้องมาน
ถ้ามีอาการเหล่านี้ รีบเช็กด่วน
1.พุงโต บวม จุกแน่น
2.ตัวเหลือง ตาเหลือง
3.หายใจลำบาก นอนราบแล้วแน่น ต้องหนุนหมอนสูง
4.คลื่นไส้ เบื่ออาหาร กินอะไรนิดเดียวก็แน่นท้อง
5.อ่อนเพลีย มือเท้าบวม โปรตีนในร่างกายต่ำ ทำให้บวมทั้งตัว
6.น้ำหนักขึ้นเร็ว ไม่ได้กินเยอะ แต่น้ำหนักพุ่งแบบไม่มีเหตุผล
ถ้ามีอาการพวกนี้ ไม่ควรปล่อยผ่าน รีบไปตรวจให้แน่ใจ เพราะปล่อยไว้มะเร็งตับมาแน่
4.ท้องมาน ไม่ใช่แค่เรื่องของโรคตับนะ จริงๆแล้วท้องมานก็เกิดจากสาเหตุอื่นนอกจากตับมีปัญหาได้ โรคที่ทำให้เกิดท้องมานได้ เช่น
ตับแข็ง เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์หนัก หรือเป็นไวรัสตับอักเสบ
มะเร็งตับ ถ้าพุงโตเร็วแบบผิดปกติ ต้องระวัง
หัวใจล้มเหลว ทำให้ของเหลวคั่งในร่างกาย
ไตวาย ไตขับของเสียไม่ออก น้ำเลยค้างในร่างกาย
ไทรอยด์ต่ำ ทำให้ร่างกายบวมน้ำ
ถ้าท้องมานเกิดจากโรคตับ มักมีอาการ ตัวเหลือง ตาเหลือง เส้นเลือดฝอยขึ้นชัด และถ้าเป็นหนักขึ้น อาจมีอาการติดเชื้อในช่องท้อง ซึ่งอันตรายมาก
5.ท้องมานรักษาได้ไหม ต้องทำยังไง? ขึ้นอยู่กับว่า สาเหตุของท้องมานคืออะไร
ถ้าเป็นจากตับแข็ง ต้องลดเกลือ จำกัดน้ำ และใช้ยาขับปัสสาวะ
ถ้าเป็นจากมะเร็ง อาจต้องทำเคมีบำบัด หรือเจาะระบายของเหลว
ถ้าเป็นจากไตวายหรือหัวใจล้มเหลว ต้องรักษาโรคต้นเหตุ
การดูแลตัวเองเมื่อเป็นท้องมาน
ลดเกลือ เกลือทำให้ร่างกายกักน้ำมากขึ้น
ควบคุมน้ำดื่ม ถ้าหมอสั่งให้งดน้ำเยอะ ก็ต้องทำ
ใช้ยาขับปัสสาวะ แต่ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์
อาจต้องเจาะเอาน้ำออก ถ้าของเหลวเยอะมากจนแน่นท้อง
ถ้าเป็นหนักมาก อาจต้อง ปลูกถ่ายตับ เพื่อรักษาระยะยาว
6.วิธีป้องกันท้องมาน และดูแลสุขภาพตับ กันไว้ดีกว่าแก้ วิธีป้องกันทำง่ายๆตามนี้เลย
เลิกหรือลดแอลกอฮอล์ ดื่มเยอะ ตับพังเร็ว
ควบคุมน้ำหนัก ลดโอกาสเกิดไขมันพอกตับ
กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพตับ ลดเกลือ ลดของทอด ของมัน
ฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบ ป้องกันโรคตับแข็งในอนาคต
ตรวจสุขภาพเป็นประจำ โดยเฉพาะคนที่ดื่มหนัก หรือมีประวัติโรคตับในครอบครัว
อาหารเสริมช่วยได้ เช่น วิตามิน E มีส่วนช่วยลดการอักเสบในตับ ซึ่งเป็นกันไว้ก่อนตับจะแข็ง และเสี่ยงมะเร็งตับ ส่วนโคลีน (Choline) เป็นอีกหนึ่งสารอาหารที่ช่วยลดไขมันสะสมในตับ ก็จะลดความเสี่ยงที่จะเกิดไขมันพอกตับ และมะเร็งตับในอนาคต
ฝากด้วยนะครับพุงใหญ่ไม่ได้แปลว่าอ้วนเสมอไป อาจเป็น “ท้องมาน” จากโรคตับ ต้องสังเกตอาการให้ดี ถ้าพุงตึง กดแล้วแน่น หายใจลำบาก ต้องรีบพบแพทย์ ซึ่งจริงๆแล้วท้องมานรักษาได้ แต่ต้องหาสาเหตุให้เจอ อย่าปล่อยให้เป็นหนักดูแลตับให้ดี ด้วยการลดแอลกอฮอล์ ควบคุมน้ำหนัก และกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ
